Schaatsster Jorien ter Mors is dan toch ‘uitgeheut’

Eigenlijk vindt Jorien ter Mors goud helemaal geen mooie kleur. Medailles gooit ze al haar hele carrière bij ‘de rest van de meuk’. Maar dat ze er toch nog eentje won, zondag in haar allerlaatste wedstrijd bij de NK sprint in Heerenveen, klopte helemaal. In haar carrière schaatste ze vaak persoonlijk leed van zich af. Ze behaalde op die manier veel succes, maar betaalde ook een hoge tol.

Eind december kondigde de drievoudig olympisch kampioen het eigenlijk al aan. Nadat het niet was gelukt zich te kwalificeren voor de Winterspelen in Beijing zei ze dat ze overwoog om te stoppen. Tijdens de NK Sprint in Thialf liet ze zondagochtend weten dat ze de knoop had doorgehakt. ‘Het echte vuur is er niet meer.’ Een paar uur later won ze de afsluitende 1.000 meter.

Ter Mors (32) nam afscheid op de baan waarop ze eind 2012 de schaatswereld schokte door min of meer vanuit het niets de nationale allroundtitel op de langebaan te winnen. Dat ze hard kon schaatsen was toen al wel jaren bekend, maar tot die tijd deed ze dat op de shorttrackbaan. Daarop won ze Europese titels, net geen wereldtitels en in 2010 deed ze mee aan de Olympische Spelen in Vancouver.

Als training langebaan

Shorttrackcoach Jeroen Otter, die heilig gelooft in het combineren van disciplines, stuurde haar de langebaan op. Bij wijze van training liet hij Ter Mors meedoen aan de NK allround en prikkelde hij haar met de opdracht om te winnen. Op de laatste dag stond Ter Mors, voor wereldkampioene Ireen Wüst, inderdaad met de lauwerkrans om haar nek.

Ter Mors leek in de jaren erna alles te kunnen. Ze combineerde beide disciplines, al bleef het shorttracken favoriet. De allroundkampioenschappen liet ze schieten, maar op de Spelen in Sotsji in 2014 hoopte ze op zowel de kortebaan als de langebaan medailles te halen.

Bij het shorttracken deed ze mee op alle afstanden (vier). Op de 1.500 meter werd ze vierde, maar ondanks de teleurstelling en de inspanning pakte ze een dag op dezelfde afstand later het goud op de langebaan. In een tijd van 1.53,51 bovendien, maar liefst 0,58 sneller dan Ireen Wüst.

Tot frustratie van veel langebaanschaatsers zei Ter Mors daarna ook nog dat ze de medaille wel zou willen inruilen voor een shorttrackmedaille, een uitspraak die ze later nuanceerde. ‘Gewoon nog één erbij is veel mooier’, twitterde ze. Dat lukte op die Spelen nog niet, maar er kwam wel een tweede goud: op de ploegenachtervolging.

Aanpakken

Na Sotsji bleek pas hoeveel Ter Mors van zichzelf had geëist. Ze droeg met trots de bijnaam ‘De Heut’, Twents voor iemand die van aanpakken weet. ‘Ik ga gewoon. Ik stop niet. Al ben ik kapot, het maakt niet uit. Ik heut maar door.’ 

Zo was ze ook doorgegaan nadat ze ging wandelen in de Himalaya en een virus had opgelopen. En vooral ook na het overlijden van haar vader, in het jaar voor de Winterspelen. ‘Succes drukt negatieve gedachten deels aan de kant, dat is best fijn’, zei ze in een interview in deze krant. ‘Dankzij het schaatsen haalde ik in bepaald niet mijn gelukkigste periode toch wat geluk uit het leven.’

Ze kwam terug en won in 2016 WK-goud op de 1.000 en 1.500 meter. Steeds meer trok ze richting de langebaan, zonder helemaal afscheid te nemen van haar oude liefde. In 2018 was er dan toch die zo gewenste olympische shorttrackmedaille, brons bij de ploegenachtervolging. Maar het grootste succes was toch weer op de langebaan: goud op de 1.000 meter. 

Met drie keer olympisch goud een eenmaal brons is Ter Mors na Ireen Wüst de succesvolste Nederlandse schaatsster. Na de Spelen in Pyeongchang werd ze ook nog wereldkampioen sprint, maar in de jaren daarna haalde ze nooit meer haar oude niveau. ‘Dit is niet de manier waarop ik topsport wil bedrijven’, zei ze aan het begin van dit seizoen. ‘Ik wil vechten om beter te worden, maar ik ben steeds aan het vechten geweest om zo goed te worden als ik toen was.’

Op het olympisch kwalificatietoernooi eind december besefte ze dat het er niet meer inzat. Een van de redenen, vertelde ze, was het overlijden dit voorjaar van haar zus, die aan een erfelijke spierziekte leed. Ze was daarna zoals altijd toch weer hard gaan trainen, probeerde te doen alsof er niks aan de hand was, maar het wilde niet meer. Zoals vaker in haar carrière kreeg ze ook dit weekend voor de camera tranen in haar ogen. Nu bij het besef dat het echt klaar was: ‘Ik kijk echt wel terug op iets heel moois, iets heel bijzonders.’