Het geheim van het Canadese schaatssucces schuilt in kennis, visie en fijne sfeer
Toen de Canadese ploeg twee weken terug een trainingskamp belegde in Salt Lake City moesten sommige rijders de trip zelf voor de helft betalen. Voor andere toernooien, zoals de WK allround en sprint, is helemaal geen geld. Laurent Dubreille verbleef vorig jaar tijdens de WK sprint zelfs bij een gastgezin in Heerenveen omdat de kas bij de Canadese schaatsbond leeg was.
Het staat in schril contrast met de privé-vliegtuigen die de afgelopen week werden gehuurd door Nederlandse ploegen, toen hun vlucht van Calgary naar Salt Lake werd geannuleerd. Geld is er nauwelijks in Canada, succes wél. Op de eerste dag van de WK afstanden in Salt Lake won Ted-Jan Bloemen de vijf kilometer. De 22-jarige revelatie Graeme Fish werd derde, Jordan Belchos vijfde.
Toen de Nederlandse trainer Bart Schouten tien jaar geleden in Canada begon, vroegen mensen zich af hoe hij in hemelsnaam dacht de concurrentie aan te gaan met Nederland. Schaatsen is in Canada een veredelde amateursport. Voor geld zijn de rijders afhankelijk van het Canadese olympisch comité. Een grote sponsor is er niet.
Dit seizoen was er budget voor hooguit 27 dagen op trainingskamp, vertelt Schouten. ‘Terwijl we in de voorbereiding, als het slecht weer is in Calgary, best twee weken naar de zon hadden gewild. Maar als we dat doen, mogen er minder rijders mee naar de World Cups. Juist die wedstrijden zijn voor jonge talenten belangrijk om ervaring op te doen. Het betekent constant scherpe keuzes maken.’
Goede faciliteiten
Misschien schuilt daarin wel een deel van het succes, meent hij. Geld is niet leidend, visie, kennis, een fijne sfeer en goede werkomstandigheden wel. De Canadese bond heeft Calgary als uitvalsbasis. ‘Elke dag als ik naar de baan ga, denk ik: wat prachtig dat ik hier mag werken. De faciliteiten zijn echt top.’
Bovendien roemt Scouten de wetenschappelijke aanpak, waardoor hij individuele programma’s kan samenstellen. Mede daardoor kon Ted-Jan Bloemen donderdag op exact het juiste moment van het seizoen pieken, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Patrick Roest. Hij heerste dit seizoen op de vijf kilometer, maar moest uitgerekend op de WK afstanden concluderen dat de pijp leeg was. En dan werd hij ook nog eens gediskwalificeerd omdat hij – in volle concentratie voor de wedstrijd – was vergeten zijn armband om te doen. Een fout die hij zichzelf kwalijk nam. Maar het werpt ook de vraag op of er nou niemand van de ruime begeleidingsstaf hem daarop had kunnen attenderen.
Schouten was eerlijk. Dat Bloemen voor het eerst in zijn carrière een gouden medaille op een WK veroverde, had ook hij aan het begin van het seizoen niet kunnen bevroeden. In de eerste wereldbekerwedstrijden eindigde de in Gouda opgegroeide schaatser in de achterhoede of moest hij zelfs in de B-divisie starten.
Bloemen was afgelopen zomer vader geworden en had moeite om zijn nieuwe leven in het topsportbestaan in te passen. Een jaar eerder was hij op wereldreis gegaan met zijn vrouw om de batterij weer op te laden. Zo was er altijd wel wat.
Op tijd herpakt
Schouten vroeg hem op de man af of het niet beter was om te stoppen. ‘Ik zag het heilige vuur niet. Hij kon de scherpte niet opbrengen om diep te gaan. Dat wil ik niet in mijn team, waarin ook jonge jongens zitten. Die hebben juist een voorbeeld nodig.’ Maar precies op tijd herpakte Bloemen zich, met een gouden medaille op het WK als tastbaar resultaat.
Schouten erkent dat de Canadezen in Salt Lake City het voordeel van hoogte hadden. Hun baan in Calgary ligt op 1105 meter. Maar alleen naar dat voordeel wijzen, vindt hij te kort door de bocht. ‘Ted-Jan won zijn op zeeniveau in Zuid-Korea twee olympische afstanden. Als dit WK afstanden nu ergens anders was gehouden, hadden we dezelfde uitslag gehad.’
Sven Kramer opperde na de vijf kilometer dat Nederland wel erg veel kwalificatiemomenten in een seizoen heeft. ‘Ik moet in oktober hard schaatsen in Thialf, in december hard schaatsen in Thialf en in januari hard schaatsen in Thialf. Dat is geen excuus, maar de consequentie is dan wel dat je niet voor langere tijd naar Salt Lake City gaat om aan de hoogte te wennen.’
Schouten geeft Kramer daarin deels gelijk. ‘We hebben ook gewoon twee kwalificatiemomenten in een seizoen, in oktober en in januari. Maar het is wel zo: door de prestatiedichtheid is het moeilijker om je in Nederland voor een toernooi te plaatsen. In dat opzicht heeft Ted-Jan het makkelijker gehad.’
Is het dan alleen één grote lofzang van Schouten op Canada? Hij schudt zijn hoofd. ‘Canadezen zijn te lief. Het is een land waar respect hoog in het vaandel staat, waar mensen relaxed met elkaar omgaan. Daar is op zich niets mis mee. Maar wat mij betreft: iets minder mag ook.’